Niniejsza publikacja jest kontynuacją dokumentacji dokonań artystycznych Opery Wrocławskiej w
sezonach 1995/96–2015/16. Poprzednia książka zatytułowana Wrocławskie megaopery Ewy Michnik
w fotografii Marka Grotowskiego, wydana przez Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego w
Warszawie w roku 2022, była poświęcona szczegółowej analizie wieloletniego projektu, jakim były
wielkie widowiska operowe w Hali Stulecia i na otwartym powietrzu. Realizacja tych spektakli
reprezentowała tylko jedną z form bogatej i różnorodnej aktywności Opery. Obecne wydawnictwo
przedstawia pełny zakres artystycznej działalności Opery Wrocławskiej w ponad dwudziestoletnim
okresie mojego kierowania tą instytucją.

Pierwsze półwiecze funkcjonowania opery w powojennym Wrocławiu znalazło miejsce w książce
Opera Wrocławska 1945–1995. Krystyna Dachtera skrupulatnie opisała kolejne sezony największej
instytucji kultury na Dolnym Śląsku powstałej w dramatycznych okolicznościach. Książka jest
skarbnicą wiedzy o tamtych „operowych latach”, repertuarze, artystach i wydarzeniach.
Los tak sprawił, że byłam zaangażowana osobiście w działalność następnego okresu Opery
Wrocławskiej od sezonu 1995/96 po 2015/16, oddając swoje serce, czas i pracę dla instytucji, w
której opera stała się pasją mojego życia. Obejmując stanowisko dyrektora, nie przypuszczałam, że
zwiążę się z tym teatrem aż na ponad dwadzieścia lat, z czego – dziewięć to okres remontu
zabytkowego budynku, a więc dla zespołu bardzo trudne lata bezdomności i tułaczki. Dziennikarze,
odnotowujący naszą działalność w tym czasie, ocenili, że Opera Wrocławska dokonała rzeczy
niemożliwych: brak sceny i fatalne warunki pracy „przekuła w sukces artystyczny i frekwencyjny”.
Decydując się na pracę we Wrocławiu, wierzyłam, że moje doświadczenia zdobyte w poprzednich
latach pomogą mi w rozwiązywaniu problemów, w organizacji pracy artystycznej w nietypowych
warunkach, poprowadzeniu zespołów opery do osiągania dobrego poziomu artystycznego,
rozbudzaniu ambicji artystycznych i chęci doskonalenia się pracowników w każdej dziedzinie
operowej pracy. Tworząc program artystyczny, oparłam się również na tradycji polskiej sceny
operowej we Wrocławiu, a także na tradycji repertuarowej związanej z zabytkowym budynkiem
wrocławskiego teatru muzycznego z 1841 roku, w którym przyszło pracować powojennym zespołom
Opery Wrocławskiej.

Początkowe rozdziały niniejszej publikacji poświęciłam nakreśleniu muzycznych tradycji Wrocławia
sięgających xviii wieku, ze szczególnym uwzględnieniem operowych, które miały wpływ na
kształtowanie naszego repertuaru. W książce przedstawiłam również te fakty z mojego życia oraz
wcześniejszej działalności zawodowej i artystycznej, które niewątpliwie miały znaczenie nie tylko w
zdobywaniu wiedzy.

Spis treści

13 Wstęp
15 Muzyczne tradycje Wrocławia
16 Nowy teatr miejski – 1841 rok
21 Na wojennych zgliszczach
23 Polska Opera we Wrocławiu 1945–1995
25 Trochę wspomnień
30 Wrocław po raz pierwszy
30 Tetyda na Uniwersytecie Wrocławskim
38 Teatr Wielki w Warszawie i Jan Paweł II
39 Opera Krakowska 1980-1995
41 Czy kobieta może kierować operą?
43 Moje pierwsze lata w operze
44 Po politycznym przełomie – 1989 rok
48 Opera podziemna i Złoty Orfeusz
52 Zostawić Kraków dla Poznania?
53 Triumf Nabucca – Europejski Miesiąc Kultury
56 Marzenia o budowie opery
57 Projekt France-Pologne
59 Spisek związkowców z wojewodą krakowskim
63 Nowe perspektywy
64 Dwadzieścia sezonów artystycznych Opery Wrocławskiej 1995/96–2015/16
65 Strajkowa zawierucha
68 Sezon 1995/96 i spóźniony jubileusz pięćdziesięciolecia Opery
76 Sezon 1996/97. Mój dyrygencki debiut w Operze Wrocławskiej
91 Straszny dwór dla kardynałów
92 Sfinksy i wielbłądy – narodziny megaopery
99 Sezon 1997/98. Generalny remont budynku opery rozpoczęty. Fabryka „koszmarnych” snów
112 Sezon 1998/99. Nowy organizator opery
123 Sezon 1999/2000. Milenium Wrocławia. I Letni Festiwal Operowy
136 Sezon 2000/2001. Nagrania płytowe. Cyganeria Giacomo Pucciniego otwiera festiwal
w Edynburgu i debiutuje w londyńskiej Royal Festival Hall
147 Sezon 2001/2002. Jubileusz stusześćdziesięciolecia otwarcia gmachu Opery. Wolny strzelec
Carla Marii von Webera na placu budowy. Medialna burza w szklance wody
166 Sezon 2002/2003. Cud nad Odrą: Ponchielli Gioconda oraz film TVP
176 Sezon 2003/2004. W zaklętym kręgu Pierścienia Nibelunga - I część Złoto Renu
190 Sezon 2004/2005. Walkiria i Zygfryd – II i III część Wagnerowskiego serialu
198 Sezon 2005/2006. Jubileusz sześćdziesięciolecia Opery Wrocławskiej i wielkie rozgoryczenie.
Zmierzch bogów – ostatnia część tetralogii Richarda Wagnera

234 Sezon 2006/2007. Powrót do „domu”. Po dziewięciu latach koniec pierwszego etapu remontu
i modernizacj zabytkowego budynku opery. Festiwal Wagnerowski i prezentacja Pierścienia
Nibelunga. Król Roger Karola Szymanowskiego na scenie i na płytach
267 Sezon 2007/2008. Dziesięć lat wrocławskich megawidowisk. Raj utracony na siedemdziesięcio-
pięciolecie urodzin Krzysztofa Pendereckiego
301 Sezon 2008/2009. I Festiwal Opery Współczesnej. Polska prapremiera Kobiety bez cienia
Richarda Straussa. Vladimir Malakhov i Staatsballett Berlin
327 Sezon 2009/2010. Złoty Orfeusz paryskiej Academii du Disque Lirique dla wrocławskiej
Halki Stanisława Moniuszki – nagranie cd firmy dux
356 Sezon 2010/2011. III Festiwal Opery Współczesnej. Polskie prawykonanie Legendy o Maryi
Bohuslava Martinů. Światowa prapremiera sceniczna La libertà chiama la libertà
Eugeniusza Knapika
381 Sezon 2011/2012. Opera Wrocławska w pierwszej dwudziestce światowych oper. Bal maskowy
Giuseppe Verdiego na Stadionie Olimpijskim
406 Sezon 2012/2013. III Festiwal Opery Współczesnej. Złudne nadzieje i fatalne decyzje
marszałka i ministra kultury. Opera Wrocławska bez zaplecza
426 Sezon 2013/2014. Rok jubileuszy. Gwiazdy Nowojorskiej MET na scenie Opery Wrocławskiej
447 Sezon2014/2015. Światowe Dni Muzyki i IV Festiwal Opery Współczesnej. Polskie
prawykonanie sceniczne Aniołów w Ameryce pod batutą kompozytora Pétera Eötvösa.
Kawaler srebrnej róży Richarda Straussa po raz pierwszy w Operze Wrocławskiej
477 Sezon 2015/2016. Siedemdziesiąty jubileuszowy sezon artystyczny Opery Wrocławskiej.
Mój ostatni rok we Wrocławiu. Pożegnanie w Estonii
536 Zakończenie

ANEKS
547 Chronologiczny spis premier, wznowień, wydarzeń, koncertów, realizatorów i wykonawców
w sezonach 1995/96–2015/16
593 Prapremiery
594 Alfabetyczny spis realizatorów premier i spektakli w sezonach 1995/96–2015/16
594 Dyrygenci
595 Reżyserzy
595 Scenografowie
596 Choreografowie
597 Zdjęcia wybranych plakatów z lat 2007–2016
604 Śpiewacy i tancerze zapraszani na gościnne występy do Opery Wrocławskiej w sezonach
1995/96–2015/16
613 Podróże artystyczne Opery Wrocławskiej
616 Nagrania płytowe i wydawnictwa książkowe Opery Wrocławskiej
619 Sponsorzy Opery Wrocławskiej
621 Dyrekcja, kierownictwo i wszystkie zespoły Opery Wrocławskiej od 7 ix 1995 do 31 viii 2016
621 Dyrekcja i kierownictwo

622 Dział artystyczny
622 Soliści śpiewacy
624 Balet
626 Chór
628 Orkiestra
631 Dział administracyjny
632 Dział techniczny
639 Indeks nazwisk i spektakli Opery Wrocławskiej
655 Autorzy