Książka Magdaleny Figzał-Janikowskiej Performanse plastyczne Władysława Hasiora wydana przez Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego to pozycja niezmiernie interesująca i ważna. Autorka analizuje różnorodną działalność Hasiora w kluczu odmiennych dyscyplin badawczych – sztuk wizualnych, performatyki, teatrologii, muzykologii.
Ostatnie egzemplarze!
Data dostępności:
Takie podejście metodologiczne doskonale koresponduje z omawianą twórczością. Jednocześnie wpisuje się w dorobek naukowy autorki. (…)
Opisy poszczególnych rodzajów działalności plastycznej Hasiora podporządkowane są tutaj tezie o ich performatywnym charakterze. (…) Zasługą książki Figzał-Janikowskiej jest jednak dogłębna analiza tego określenia. Autorka nie poprzestaje na utrwalonej opinii, że Hasior to „inscenizator, aktor, demiurg, szaman”. (…) Precyzyjnie pokazuje elementy teatralizacji plastyki, a także rolę artysty w tych prezentacjach. Autorka dobitnie udowadnia, że Hasior był performerem, że jego rzeźby były teatralizowane przez gest i obecność samego artysty.
dr hab. Paweł Stangret, prof. UKSW
Figzał-Janikowska nie zajmuje się w swojej książce całą twórczością Władysława Hasiora, nie pisze więc monografii jego prac. Zamiast tego koncentruje się na kilku projektach rzeźbiarskich umieszczonych w przestrzeni publicznej, takich jak Prometeusz rozstrzelany, Żelazne organy, Golgota, Rydwan skandynawski czy różnych odsłonach projektu Rozstrzelanym zakładnikom w Nowym Sączu, a także jednorazowych akcjach, jak Pochód sztandarów w Łącku, Żarliwe sztandary w Drawsku Pomorskim i Nowym Sączu. Wszystkie je autorka analizuje w odniesieniu do kilku kategorii stanowiących tytuły poszczególnych rozdziałów. Są to: teatr żywiołów, performanse na żywo (oraz ich dokumentacja jako osobny rodzaj performansu) i dokamerowe, projekty partycypacyjne oraz te poświęcone naturze. (…)
Termin „performans” stał się obecnie bardzo popularny i wielu piszących usiłuje traktować go jak uniwersalny wytrych, którym można dostać się do wielu różnorodnych zjawisk. Figzał-Janikowska do tych osób nie należy i stworzony przez nią w odniesieniu do opisów aktywności artystycznej Hasiora termin „performanse plastyczne” jest całkowicie adekwatny.
dr hab. Joanna Ostrowska, prof. UAM
Magdalena Figzał-Janikowska – teatrolog, kulturoznawca, doktor nauk humanistycznych.
Adiunkt w Instytucie Nauk o Kulturze Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Autorka książki Przestrzenie muzyczne w polskim teatrze współczesnym (2017), współredaktorka tomów Dramat i doświadczenie (2014) oraz Pisanie dla sceny. Narracje współczesnego teatru (2019). Autorka przewodnika A walking guide. Cracow of Tadeusz Kantor (2020). Recenzentka teatralna, redaktorka działu „Teatr” w dwutygodniku kulturalnym „artPapier”. Współpracuje m.in. z „Didaskaliami. Gazetą Teatralną”, miesięcznikiem „Teatr”, kwartalnikiem teatralnym "Nietak!t" oraz portalem "teatralny.pl". Od 2018 roku współrealizuje z Krakowskim Forum Kultury projekt Muzyczny ślad Krakowa poświęcony polskiej muzyce teatralnej. W latach 2007-2014 pracowała w Operze Śląskiej w Bytomiu. W latach 2014-2021 współpracowała z Ośrodkiem Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora "Cricoteka" w Krakowie, gdzie realizowała autorskie oprowadzenia po wystawach oraz projekty edukacyjne. Zajmuje się współczesną sztuką performatywną, muzyką sceniczną oraz eksperymentalnymi formami teatru muzycznego.
Spis treści:
7 Wstęp
15 I. Od rzeźby do performansu
20 Źródła, inspiracje, pierwsze wystawy
33 Projekty scenograficzne
43 Galeria i teatralne konteksty
50 Akcje efemeryczne
59 II. Teatr żywiołów
59 „Jak przebić rzeźbą niebo?”
70 Performatywne pomniki
87 Ekshumacje
98 Miejskie instalacje – performowanie przestrzeni publicznej
129 III. Między rejestracją a kreacją – dokumentowanie
performansu
131 Medialny wizerunek artysty
136 Między rejestracją a kreacją
151 Działania dokamerowe
167 Notatnik fotograficzny Hasiora
175 IV. Od kolektywnych pochodów do „świetlicy powiatowej” –
projekty partycypacyjne
175 Dialogowanie z widzem
180 Wokół Łącka
191 Sztandary w przestrzeni publicznej
198 Galeria Hasiora jako projekt partycypacyjny
217 V. W stronę natury
219 Monument w relacji z pejzażem
230 „To ziemia rodzi rzeźbę”
242 Wokół rytmu przyrody – święta, procesje ludowe, rytuały
253 Alarm ekologiczny Hasiora
263 Epilog. Dialogi z Hasiorem
267 Bibliografia
285 Spis ilustracji
289 Indeks osób